1. مجموعه پازارگاد، اقامتگاه لولهای و شناور
مجموعه گردشگری پازارگاد در روستای شیرینو شهرستان عسلویه است که اقامتگاههای متفاوت و جالبی در آن کنار هم قرار داده شدهاند؛ از آن جمله اقامتگاههای لولهای شکل به نام ویولا، اقامتگاههای چوبی شناور و اقامتگاههای سیمانی شبیه به کلبه اسکیموها هستند. این مجموعه، یکی از شرکتهای زیرمجموعه صنعت پتروشیمی است که برای اقامت در آنها باید یا جزئی از پرسنل آنها باشید یا مجوز اقامت بگیرید.
در روستای «شیرینو» جایی که تنها با نام پتروشیمی و سازههای بزرگ نفتی و کارکنان پارس جنوبی آن را میشناسند، سرمایه گذاران از لولههای بزرگ صنعتی GRP استفاده کردهاند. این ۲۱ لوله زمانی به عنوان ضایعات صنعتی روی دست پتروشیمی مانده بود تا اینکه به اینجا آورده شده و با تغییراتی درون آنها به مرکز اقامتی با همه امکانات مورد نیاز مسافر تبدیل شدند. اسم این اقامتگاههای لولهای را «ویولا» گذاشتهاند.


کمی آن طرف تر از ویولاها، کلبههای درختی وجود دارد که گردشگران و مسافران از آن بالا رفته و چای و غذا سفارش میدهند، یا اگر خواستند به سبک اسکیموها داخل اقامتگاههای میشوند که فضای سیمانی نیم دایرهای شکل دارد ایده اولیه این اقامتگاهها چادرهای ترکمنی بود اما بعدها به تقلید از کلبه اسکیموها تغییر شکل پیدا کرد.

جالبتر از آنها اقامت روی آب است. شناورهایی که در واقع یک کلبه چوبی هستند و روی آب به آرامی حرکت میکنند این اقامتگاهها هیچ امکاناتی کمتر از یک هتل ندارند با این تفاوت که در طول چند ساعت تغییر مکان میدهند.

2. هتل سنتی کپری، کپرنشینی با سبک لوکس
نوع دیگری از اقامتگاه، برگرفته از فرهنگ ساخت خانه در شهرهای کویری است. شهرستان قلعه گنج یکی از اولینها در ایجاد اقامتگاه سنتی کپری بود. ایجاد هتل سنتی کپری با استفاده از طرح خانههای کپری همان منطقه، ایدهای بود که با استقبال مواجه شد، چون یک تجربه نو بود. این اتاقها دقیقاً با مصالحی که مردم برای ساخت کپر استفاده میکردند، یعنی حصیر و آجر و… ساخته شد. منتها به آن یک کپر کوچک به عنوان حمام و دستشویی هم اضافه کردند. این مجموعه نیز اگر چه از معماری کپر ساخته شده ولی یکی از گرانترین اقامتگاهها برای گردشگران به حساب میآید.

حالا در خیلی از شهرهای دیگر از این نوع کپرها در حال ساخته شدن است. مانند استان سیستان و بلوچستان که با استفاده از حصیر نخل، سیمان یا آجر کپر اقامتی میسازند. چون هم زیباست هم مصالح کمتری برای ساخت میخواهد و هم تجربه متفاوتتری است.

3. هتل بارین شمشک، هتلی به سبک اسکیموها
از تصاویر زیر هم طراحی ویژه این اقامتگاه مشخص است. اقامتگاه بارین شمشک به سبک اسکیموهای قطب ساخته شده و طراحی برف گونه و قرار گرفتنش در دل کوه و میان برف، همخوانی جالبی با محیط آن دارد. ایده این هتل از بلوکهای یخی کلبههای اسکیموها میآید که روی هم قرار میگیرد، امّا به جای یخ، سعی شده با طراحی خاص، یادآور آن اقامتگاهها باشد. این طراحی خاص، فقط به فضای بیرونی محدود نمیشود و داخل آن هم شامل میشود؛ فضایی با چیدمان و طراحی متفاوت.


4. کاروانسرای زینالدین، تنها کاروانسرای مدوّر
کاروانسرای زینالدین مهریز یزد، اصلش به دوره صفویه بازمیگردد. البته که بیشتر کاروانسراهای ایران به عصر صفویان میرسد امّا ویژگی این کاروانسرا، طراحی زیبا و مدوّر آن است که در میان کاروانسراها بیسابقه بوده است و وجودش در جاده ابریشم، لطف بزرگی به شمار میرفته است. این کاروانسرا 36 واحد اقامتگاهی به همراه رستوران و پشت بام دارد که اقامت ویژهای را برای مسافرانی که شیفته چنین فضاهای سنتی هستند، فراهم میکند.


5. اکوکمپ عشایری دورنا، خانهای به سبک هابیتها
در ۵ کیلومتری جنوب مشکین شهر، در دامنه سبلان، اکو کمپ عشایری دورنا با ترکیب معماری سنتی آمیخته با مدرنیته ساخته شده است. این اکوکمپ عشایری با مصالح بومی و سنگی و با الهام از تاریخ و فرهنگ ترکان آذری و عشایر شاهسون به بهره برداری رسیده تا کمترین آسیب را به محیط زیست بزند. حالا هر کسی که میخواهد در دامنه سبلان یک شب در اقامتگاههایی که نصفش زیر زمین است اقامت کند، به این مکان میرود و در اتاق هابیتها شب را میگذراند.

6. کلبههای جنگلی کومه، اقامت بالای درخت
اقامت در کلبههای جنگلی، یکی از رویاهایی بود که در کشورهای دیگر تجربه میشد. اما در برخی از جنگلهای ایران اکنون چنین امکانی فراهم شده تا مسافر به خود زحمت از درخت بالا رفتن بدهد و بتواند در کلبه چوبی خود اقامت کند.
این نوع اقامتگاهها که هنوز تعدادشان کم است در جنگلهای هزارجریب استان مازندران وجود دارد. یک مدل دیگر از کلبه جنگلی مجموعه «کومه» در خلیل شهر شهرستان بهشهر است که در یک مجموعه خوش آب و هوا، تعدادی کلبه چوبی با سادهترین امکانات ایجاد شده و اتفاقاً گردشگران دوست دارند در آن کلبهای اقامت کنند که هیچ امکاناتی در داخلش ندارد. باید اهل اقامت در این نوع اقامتگاهها و سفر باشید تا بتوانید از آن لذت ببرید چون ممکن است شب انواع پشه و حشره به سراغتان بیاید؛ به هر حال چوب است دیگر. از راههای مختلف امکان نفوذ حشره به داخل رختخوابتان وجود دارد.

7. هتل لاله، هتلی صخرهای در دل کوه
شاید هتل صخرهای لاله کندوان را هم که در دل کوه ایجاد شده بتوان در زمره اقامتگاههای خاص دانست، چون دیوارهای آن صخرهای است و باید داخل قندیلهای سنگی شد تا اقامتی متفاوت داشت. خانههای دیگری که در روستای کندوان استان آذربایجان شرقی ایجاد شده هم این ویژگی مهم را دارند که باید برای رسیدن به آنها از راههای سنگی عبور کرد و در خانههایی اقامت داشت که روزگاری صاحبش آن را در دل کوه حفر کرده است. این هم تجربه متفاوتی برای گردشگران خواهد بود.


8. قلعه پنهان بهرام، اقامت در زیرزمین
اقامت در زیرزمین نیز نوع دیگری از فعالیتها در حوزه گردشگری است. این بار یکی از افراد با ذوق در شهرستان آرادان استان سمنان در ملک شخصی خود، شهر زیرزمینی ساخته است. برای دیدن این شهر میتوان زمینی مسیر تهران به گرمسار را طی کرد. قطار تهران مشهد در ایستگاه یاتری در شهرستان آرادان در فاصله ۲۰ دقیقهای تا گرمسار و دو ساعته تا تهران، میتوان پیاده شد و از آنجا در مدت ۲۰ دقیقه به جایی رسید که هر بازدیدکنندهای تصوری از آن نخواهد داشت.



گذشتن از زمینهای کشاورزی و رسیدن به دروازه قلعهای که با ورود هر گردشگر آتشهای دو طرف آن روشن میشود، به هر فردی یادآوری میکنند که وارد دنیای جدیدی شده است. از ورودی به زیر زمین می روید. اینجا هم اتاق پذیرایی دارد و هم اتاق خواب، اما در داخل زمین. پس هم در تابستان خنک است و هم در زمستان گرم.
9. اکوکمپهای متین آباد، اقامت پایدار کویری
مجموعه اقامتگاهی متینآباد با انواع اقامتگاههای متنوعی که دارد، تجربهای از سازگاری با محیط زیست را برای مهمانانش فراهم میکند. کوهها، سوئیتها و چادرها فراهم شدهاند تا از گردشگران پذیرایی کنند و زیر آسمان شب کویری و همراه با سکوت آن، تجربه جدیدی از اقامت را داشته باشند. این منطقه در 60 کیلومتری شهر کاشان قرار گرفته است. از طرفی خیالتان راحت است که در این مجموعه سعی شده تا جای ممکن آسیبهای محیطزیستی کاهش پیدا کند.


